- yüzyılın ortalarında Afrika kıtası büyük bir dönüşüm yaşadı. Sömürgeci güçlerin etkisi azalırken, yerel halk kendi kaderlerini tayin etme arzusu ile doluydu. Bu dönemde Nijerya’nın kuzey ve güney bölgeleri arasındaki siyasi, ekonomik ve dini farklılıklar giderek derinleşiyordu. İşte bu karmaşık bağlamda, tarih sahnesine adı Benjamin Nnamdi Azikiwe olarak geçebilecek bir lider çıktı.
Azikiwe, Nijerya’nın bağımsızlığına giden yolda önemli bir rol oynayan politikacı, gazeteci ve milliyetçiydi. Eğitimini Amerika Birleşik Devletleri’nde tamamladıktan sonra Nijerya’ya döndü ve “The West African Pilot” gazetesini kurarak kolonileştirmeye karşı bir ses yükseltti.
Azikiwe, güçlü bir retorik yeteneğine sahip bir liderdi. Konuşmalarında, Nijeryalıların birlik ve beraberliği vurgulayarak, bağımsızlığın sadece siyasi değil, aynı zamanda ekonomik ve sosyal bir dönüşümü de gerektirdiğini savunurdu. Fakat Azikiwe’nin vizyonu, özellikle kuzey bölgelerindeki Hausa-Fulani halkıyla olan gerilimler nedeniyle tam olarak gerçekleşemeyeceği aşikardı.
Kaduna Krizi, 1945 yılında Kaduna kentinde patlak veren şiddetli bir olaydı. Olaylar, Hausa ve Igbo toplulukları arasında yaşanan dini ve etnik gerginliklerin sonucu olarak ortaya çıktı. Azikiwe, bu krize müdahale ederek barış çağrıları yaptı, fakat derinleşen ayrılıkların etkilerini durduramıyordu.
Kaduna Krizi’nin sonuçları Nijerya’nın geleceğini derinden etkiledi. Olaylar, kuzey ve güney bölgeleri arasındaki uçurumu daha da derinleştirerek bağımsızlık sonrası dönemde yaşanacak siyasi belirsizlikleri öngörmekteydi.
Kaduna Krizi ve Bağımsız Nijerya’nın Zorlukları:
1960 yılında Nijerya nihayet bağımsızlığını kazandı. Azikiwe ilk başbakan oldu, fakat ülkenin bölünmezliği için mücadele etmek zorunda kaldı.
Kaduna Krizi gibi olaylar, Nijerya’nın bağımsızlığının ardından ortaya çıkacak siyasi ve sosyal sorunları gösteriyordu. Yeni kurulan birleşik devlet, derin etnik ve dini ayrılıkların etkisiyle mücadele etmek zorunda kalacaktı.
| Etnik Grup | Bölge | Ana Din |
|—|—|—| | Igbo | Güneydoğu | Hristiyanlık | | Yoruba | Güneybatı | Hristiyanlık & İslam | | Hausa-Fulani | Kuzey | İslam |
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi Nijerya’nın etnik ve dini yapısı oldukça karmaşıktı. Bu farklılıklar, özellikle bağımsızlık sonrası dönemde siyasi iktidar mücadelelerine sebep oluyordu.
Azikiwe, Nijeryalıların birlik ve beraberliği için çaba sarf ettiyse de ülkenin bölünme tehlikesi hep vardı. 1967 yılında Biafra Savaşı adıyla bilinen kanlı bir iç savaş çıktı. Bu savaşta, güneydoğu Nijerya’daki Igbo halkı bağımsızlık ilan etti.
Azikiwe’nin Mirası:
Kaduna Krizi ve ardından gelen olaylar, Nijerya’nın bağımsızlığının zorlu bir süreç olduğunu gösteriyordu. Azikiwe, bu dönemde önemli bir rol oynadı.
Biyolojik yaşını göz ardı eden ve tarih sahnesinde kalıcı izler bırakan bir lider olarak Azikiwe’nin mirası tartışmalıdır. Bir yandan Nijerya’nın bağımsızlığına katkıda bulunduğu ve ülkeye modern eğitim ve sağlık sistemleri getirdiği kabul edilir. Diğer yandan, siyasi görüşleri ve azınlıklara karşı tutumu nedeniyle eleştiriler de almıştır.
Nijerya bugün hala etnik ve dini ayrılıkların etkilerinin hissedildiği bir ülkedir. Azikiwe’nin deneyimleri, ulus devletlerin kurulmasındaki zorlukları ve farklı toplulukların bir arada yaşamasının önemini hatırlatır.